Фото: luza.ru
Қазіргі кезде бильярд ойыны кеңінен таралуда, әсіресе жастардың арасында. Соған байланысты Ислам діні тұрғысынан бильярд ойыны харам ба деген сұрақ мұсылмандар арасында көптеген пікірталас тудырады. Бұл сұраққа жауап беру үшін бірнеше аспектілерді қарастырған жөн: діни көзқарастар, тарихи контекст, әлеуметтік және мәдени әсерлер.
Исламда харам ұғымы Алла тыйым салған барлық нәрсеге қатысты. Бұл адамға немесе қоғамға зиян келтіруі мүмкін әрекеттерді қамтиды. Бильярд ойыны харам екенін анықтау үшін оның исламның негізгі қағидаларын бұзатындығын ескеру қажет. Негізгі Ислам ілімдері құмар ойындарға тыйым салады, өйткені олар әділетсіз және зиянды болып саналады. Құранда: «Шарап пен Құмар ойындар, пұттар мен сәуегейлік – шайтанның істерінен шыққан жаман нәрсе. Табысқа жету үшін одан аулақ болыңыз.» (Құран, 5:90) Құмар ойындар тәуелділікті тудырады, күйреуге және отбасылық қақтығыстарға әкеледі, сонымен қатар адамды Аллаға табынудан алшақтатады. Алайда, бильярдтың өзі құмар ойын емес. Бұл дағдылар мен тактикалық ойлауды қажет ететін спорттық ойын-сауықты білдіреді. Егер ойын ставкаларсыз және құмар ойын компонентінсіз жүргізілсе, онда оған тікелей тыйым салынбайды. Алайда, исламның кейбір ғалымдары бильярдқа қарсылық білдіруі мүмкін, егер ол адамды діни міндеттерден алшақтатса немесе күнәһар мінез-құлыққа әкелсе.
Тарихи тұрғыдан алғанда, бильярд Еуропада XV ғасырда ақсүйектер үшін ойын-сауық ретінде пайда болды. Уақыт өте келе ойын бүкіл әлемге таралды және әртүрлі мәдениеттерде танымал болды. Мұсылман елдерінде бильярд, әсіресе жастар арасында танымал болды.Кейбір жағдайларда бильярд залдары адамдар өздерінің міндеттері мен діни тәжірибелерін ұмытып көп уақыт өткізетін орындарға айналды. Бұл діни көшбасшылар мен қауымдастықтар арасында ойынға теріс көзқарас тудыруы мүмкін. Алайда, басқа уақытта бильярд залдары моральдық және діни нормаларды бұзбай, қарым-қатынас пен спорттық жарыстар өткізетін орын ретінде қызмет етті. Қазіргі қоғам батыс мәдениеті мен өмір салтының әсеріне байланысты көптеген қиындықтарға тап болады. Кейбір мұсылман қауымдастықтары бильярдта осы өзгерістердің символын көреді және оны қалаусыз деп санайды. Басқалары, керісінше, оны жастарға спортпен шұғылдануға және өз дағдыларын дамытуға мүмкіндік деп санайды. Бильярдты қабылдауда әлеуметтік орта маңызды рөл атқарады. Егер бильярд клубтары мен залдары алкогольмен, құмар ойындармен немесе орынсыз мінез-құлықпен байланысты болса, онда олар харам ретінде қарастырылады. Сонымен қатар, егер бильярд салауатты демалыс пен спорттық дамудың бір түрі ретінде пайдаланылса, оны қоғам қабылдап, қолдай алады.Менің ойымша, бильярд харам ретінде қарастырылмауы керек, егер ол исламдық нормаларға сәйкес ойналса. Ставкалар мен құмар ойындардан аулақ болу, сондай-ақ алкогольмен және орынсыз мінез-құлықпен байланысты емес жерлерде ойнау маңызды. Бильярд физикалық және ақыл-ой дағдыларын дамытудың, сондай-ақ әлеуметтік байланыстарды нығайтудың тамаша тәсілі бола алады. Сайып келгенде, бильярдтың харам екендігі туралы шешім жеке жағдайлар мен ниеттерге негізделуі керек. Егер ойын исламның негізгі принциптерін бұзбаса және салауатты демалысқа ықпал етсе, онда бұл қолайлы болуы мүмкін. Дегенмен, әрбір мұсылман азғырулардан аулақ болу үшін өз әрекеттерінде мұқият және саналы болуы керек.
Қорыта келе, «бильярд харам ба?» деген сұраққа нақты жауап жоқ. Бұл көптеген факторларға, соның ішінде діни көзқарастарға, тарихи контекстке және әлеуметтік әсерлерге байланысты. Исламның негізгі мақсаты адамның денсаулығы мен әл-ауқатын сақтау, сондай-ақ оның сенімі мен моральдық принциптерін нығайту екенін ескеру маңызды. Егер бильярд осы мақсаттарға ықпал етсе және исламдық нормаларды бұзбаса, онда бұл қолайлы болуы мүмкін. Алайда, әрбір мұсылман өз дінінің негізгі қағидаларына адал бола отырып, өзінің сенімдері мен жағдайларына сүйене отырып шешім қабылдағаны абзал.
Нұржан Нұғымадилла
Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің студенті
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!