фото: Ашық дереккөзі
Қазіргі заманғы білім беру жүйесі оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, сыни ойлау дағдыларын және жеке тұлғалық қасиеттерін дамытуға бағытталған. Осыған байланысты, білім беру үдерісінде дәстүрлі әдістерден басқа, интерактивті әдістердің қолданылуы маңызды орын алып жүр. Интерактивті әдістер – бұл оқушылардың өзара әрекет етуіне, белсенді қатысуына негізделген оқыту тәсіл.
Интерактивті әдістердің мәні мен ерекшеліктері
Интерактивті әдістерді қолдану – бұл оқушылардың белсенді түрде оқу процесіне қатысуын қамтамасыз ету. Мұнда мұғалім тек ақпаратты жеткізуші ғана емес, сонымен қатар оқушылардың өзін-өзі көрсетуіне, ойлауына, өз пікірін білдіруіне мүмкіндік жасайтын ұйымдастырушы рөлін атқарады. Интерактивті оқыту әдістері оқушылардың сыни ойлау қабілеттерін арттырып, өзара пікір алмасуға, топтық жұмысқа және шығармашылыққа негізделген.
Бастауыш сыныптарда оқушылар- дың ойлау қабілеті мен шығар- машылық деңгейі әлі қалыптасып келе жатқандықтан, интерактивті әдістер оларды жан-жақты дамытуға зор мүмкіндік береді. Бұл әдістер балалардың табиғи қызығушылығын оятады, оларды тыңдаушы рөлінен белсенді орындаушы рөліне ауыстырады.
Интерактивті әдістердің түрі көп
Топтық жұмыс – бұл оқушыларды шағын топтарға бөліп, олардың бірлесіп жұмыс істеуіне мүмкіндік беретін әдіс. Әр топқа өздеріне арналған тапсырма беріледі, олар оны талқылап, шешім қабылдап, нәтижесін сыныпқа таныстырады. Бұл әдіс оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамытады, топтық жұмысқа деген жауапкершілікті арттырады.
Рөлдік ойындар арқылы балалар әртүрлі рөлге еніп, белгілі бір жағдайларды орындап, өз ойын білдіре алады. Бұл әдіс оқушылардың коммуникативтік дағдыларын, сыни ойлау қабілеттерін, шығармашылық мүмкіндіктерін дамытады. Мысалы, әдебиет сабағында кейіпкерді сомдау, тарих сабағында тарихи тұлғаларды ойнау арқылы білімді меңгеру тиімді болады.
Миға шабуыл әдісі арқылы оқушылар жаңа тақырыпқа байланысты өз ойларын еркін айта алады. Бұл әдіс оқушыларды шығармашылыққа баулып, тақырыпты әртүрлі қырынан қарауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар миға шабуыл олардың сыни ойлау қабілетін дамытуға ықпал етеді.
Сұрақ-жауап әдісі – оқушыларға сұрақ қойып, олардың жауаптарын тыңдай отырып, білім деңгейін тексеруге және жаңа ақпаратты меңгеруге мүмкіндік беретін әдіс. Мұғалім оқушыларға тақырып бойынша сұрақтар қойып, олардың пікірлерін тыңдай отырып, тапсырмаларды талқылайды. Бұл әдіс олардың ойлау қабілеттерін дамытуға бағытталған.
Қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды қолдану да интерактивті әдістердің қатарына жатады. Интерактивті тақта, компьютер, интернет-ресурстар оқушылардың білім алуын жеңілдетіп, оқыту процесін қызықты әрі динамикалы етеді. Бұл әдіс арқылы оқушылар білім алуға арналған түрлі бағдарламаларды қолдана алады, тақырыпты тереңірек меңгеруге мүмкіндік береді.
Пайдасы қандай?
1. Оқушылардың белсенділігін арттыру:
Интерактивті әдістер оқушылардың сабақты тыңдаушы рөлінде қалмауына мүмкіндік береді. Олар белсенді түрде сұрақтарға жауап береді, тапсырмаларды орындайды, өз пікірлерін білдіреді.
2. Шығармашылық қабілеттерін дамыту:
Рөлдік ойындар мен топтық жұмыстар балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға ықпал етеді. Олар түрлі жағдайларда шешім қабылдауға, өз көзқарасын білдіруге, жаңа идеяларды ұсынуға үйренеді.
3. Сыни ойлау дағдыларын дамыту:
Интерактивті әдістер балалардың сыни ойлау дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. Олар әртүрлі көзқарастарды тыңдап, ақпаратты талдап, қорытынды жасай алады.
4. Коммуникативтік дағдыларды жетілдіру:
Топтық жұмыс және рөлдік ойындар арқылы балалар бір-бірімен қарым-қатынас жасап, өз ойын еркін білдіруді үйренеді. Бұл олардың коммуникациялық дағдыларын жақсартады.
5.Жеке тұлғаны дамыту:
Интерактивті әдістер балалардың өзін-өзі тануына, жеке пікірін білдіруіне, шешім қабылдауына мүмкіндік береді. Олар өз бетінше ойлап, шығармашылық шешімдер ұсынуға үйренеді.
Интерактивті әдістер бастауыш сыныптарда білім беру процесін қызықты әрі тиімді етіп ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Оқушылардың шығармашылық қабілеттері мен сыни ойлау дағдыларын дамытуға ықпал ететін бұл әдістер олардың білім алу процесіне белсенді қатысуына мүмкіндік береді. Мұғалімдер интерактивті әдістерді сабақ барысында тиімді қолдану арқылы оқушылардың білімін тереңдетіп, олардың жеке тұлғалық қасиеттерін дамытуға үлкен үлес қосады. Интерактивті әдістер қазіргі заманның талаптарына сай, балаларды жан-жақты дамытудың негізі.
Диана ТӨЛЕУОВА,
Қызылорда қаласы «Зерде» жеке
жалпы білім беру мектебінің бастауыш
сынып мұғалімі
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!