Фото: diana.grytsku / Freepik
Ұйқының қанбауы адам денсаулығына теріс әсер етітіні белгілі. Ал тым көп ұйықтау ше? Massaget.kz тілшісі анықтады.
Адамға қанша сағаттық ұйқы жеткілікті?
Әр адам үшін ұйқының өзіндік нормасы бар, бұл оның жасына және белсенділік деңгейіне, сондай-ақ жалпы денсаулық пен өмір салтына байланысты. Әдетте, стресс немесе ауру кезеңінде ұйқышылдық жоғарылайды. Негізі сарапшылар ересек адамдарға күніне 7-8 сағат ұйықтауға кеңес береді.
Адам неліктен тым көп ұйықтайды?
Мұның себебі әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы, ұйқышылдық (гиперсомния) сияқты медициналық бұзылулары бар адамдардың күндіз қатты ұйықтағысы келеді, ал түнде олар әдеттегіден көп ұйықтайды. Ұйқышылдықпен ауыратын көптеген адамның үнемі ұйқысы келетіндіктен, мазасыздық, төмен энергия және ұмытшақтық белгілері байқалады.
Ұйқы кезінде апноэ – бұл адам ұйықтап жатқанда тыныс алуы бір сәтке тоқтайтын бұзылыс. Бұл патология да ұйқының жоғарылауына әкеп соқтыруы мүмкін, себебі бұл оның қалыпты циклін бұзады. Әрине, көп ұйықтайтын адамның бәрі ауру деп айта алмаймыз. Өйткені кейде көп ұйықтау алкогольді немесе белгілі бір дәрі-дәрмектерді қолданумен байланысты болуы мүмкін.
Тым көп ұйықтау несімен қауіпті?
Артық ұйқының бірнеше салдары бар.
- Қант диабеті. Зерттеу нәтижелеріне сәйкес, үнемі тым ұзақ ұйықтау немесе ұйқының болмауы қант диабетінің даму қаупін арттыруы мүмкін;
- Семіздік. Тым көп немесе аз ұйықтау артық салмақпен де байланысты болуы мүмкін. Ғалымдар жүргізген зерттеу нәтижесі бойынша, үнемі 9-10 сағат ұйықтайтын адамдардың тамақтануына және жаттығу жасауына қарамастан 7-8 сағат ұйықтайтын адамдарға қарағанда семіздікке шалдығу ықтималдығы 21 пайызға жоғары;
- Бас ауруы. Әдеттегіден көп ұйықтайтын адамдардың басы жиі ауырады. Зерттеушілер бұл шамадан тыс жүктеменің мидағы белгілі бір нейротрансмиттерлерге — биологиялық белсенді химиялық заттарға, соның ішінде серотонинге әсеріне байланысты деп санайды;
- Арқаның ауырсынуы. Физикалық белсенділіктің болмауы арқадағы ауырсынуға әкеледі;
- Депрессия. Депрессиядан зардап шегіп жүрген адамдардың шамамен 15 пайызы тым көп ұйықтайды. Бұл өз кезегінде психологиялық жағдайды нашарлатуы мүмкін. Себептер мен салдардың белгілі бір қатыгез шеңбері бар;
- Жүрек ауруы. 72 000 әйелге жүргізілген зерттеуде, олардың деректері талданды. Тәулігіне 9-11сағат ұйықтайтын қыздардың жүректің ишемиялық ауруының даму ықтималдығы 8 сағат ұйықтаған әйелдерге қарағанда 38 пайызға жоғары. Дегенмен, зерттеушілер шамадан тыс бөртпе мен жүрек ауруы арасындағы байланыстың себебін әлі анықтаған жоқ.
Сонымен, 8-9 сағаттан артық ұйықтау қалыпты жағдай ма?
Ауру немесе физикалық белсенділіктің жоғарылауы кезінде әдеттегіден көп ұйықтау қалыпты жағдай, атап айтқанда күніне 7-8 сағаттан артық. Егер сіз орташа есеппен әлдеқайда ұзақ ұйықтасаңыз, маман кеңесін алғаныңыз жөн.
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!