«Жастық адамға бір-ақ рет беріледі. Оның басқа жас кезеңдерінен ерекшелігі – барлық әдемілік атаулымен асқаралы мұратқа бір табан жақындығы» деген екен В.Белинский. Шынында да жастық шақтың балауса күндері – сағына еске алатын, көңіл көкжиегінде сақталатын жарқын бейне.
Оның үстіне көзінде жалын, сөзінде салмақ бар жастарға артылатын үміт пен сенім зор болған. Содан болар, шоқтығы биік шығарманың мәнді мазмұнынан жастарға берілер ақыл-кеңес, бағыт-бағдар, жөн сілтеушілікті жиі кездестіреміз. Жастар қашанда әдебиет пен өнерде негізгі кейіпкерлер. Әйгілі шығармаларда жастар жайында түрлі тақырып толғанады. Ғасырлар бойы атақты классикалық шығармалар жас адамдардың тәжірибесін, қиындықтарын және ұмтылыстарын зерттеді. Дүние жүзіндегі аудиторияда резонанс тудыратын осы мәңгілік шедеврлердің кейбірін ойлы оқырманға баяндап, таңдамалы 5 көркем шығарманың мазмұнына мән берген едік. Оқи отырыңыз.
Біріншісі – Уильям Шекспирдің «Ромео мен Джульеттасы». Шекспирдің екі жұлдызды ғашықтар туралы трагедиялық ертегісі жастық құмарлық пен махаббат құдіретін бейнелейді. Спектакль жас махаббаттың қыр-сырына, жастық шақтағы екпінді табиғатқа, жастық жалынның салдарына тереңірек үңіледі. Шығарманың негізгі кейіпкерлері идеалистік және қайғылы жастықтың символы ретінде мәңгілікке тарихта қалды. Шығарманың негізгі идеясы жастар арасындағы махаббат тақырыбы еді. Яғни, ұлы сезім символының сынағы, көпшіліктің ішінде романтизмді оятты. Бұл туындыны білмейтін адам кемде-кем.
Американдық жазушы Фрэнсис Скотт Фицджеральдтың «Ұлы Гэтсбиі» – жарқыраған 1920-шы жылдары жазылған туынды. Фицджеральдтың романы жас әрі жұмбақ миллионер Джей Гэтсбидің көзімен американдық арманды зерттейді. Әңгіме жетістікке ұмтылуды, байлықтың тартымдылығын және жастық ұмтылыстармен бірге жүретін көңіл-күйдің құбылмалылығын қамтиды. Ол жастық шақпен айқындалған ұрпақтың тілегі, амбициясы, моральдық қайшылықтарының көрінісі ретінде қызмет етеді.
Джейн Остиннің «Тәкаппарлық пен алалаушылық» атты туындысы рухты жастарды сипаттайды. Оқырманның сүйікті романы ХІХ ғасырда Англиядағы жас әйелдерге қойылған кездесудің динамикасын және әлеуметтік үміттерін тамаша бейнелейді. Элизабет Беннеттің рухты кейіпкері арқылы роман тәуелсіздік, махаббат және әлеуметтік шектеулер жағдайында жеке бақытқа ұмтылу тақырыптарын қарастырады. «Тәкаппарлық пен немқұрайлылық» махаббат пен өзін-өзі тану жолында жас адамдар кездесетін таңдаулар мен дилеммалардың мәңгілік зерттеуі болып қала береді.
Ал Джером Дэвид Сэлинджердің әйгілі«Қара бидайдағы аулаушы» романы жасөспірімдік кезеңдегі және қоғамдағы қиындықтардан көңілі қалған жасөспірім Холден Колфилдтің саяхатын баяндайды. Кітап қиял мен шынайы өмір арасындағы тепе-теңдік тақырыбын қозғайды. Роман Холденнің интроспективті дауысы арқылы оқырмандармен резонанс тудырып, тез өзгеріп жатқан әлемде жастардың күресі мен күйзелістерін суреттейді.
«Кішкентай әйелдер» әлем әдебиетінде табынушыларын тапқан, оқырманын қалыптастыра білген Луиза Мэй Алкоттың туындысы. Апалы-сіңлілердің тағдыры мен таңдауын көрсететін туындыда жастық амбиция, еркіндік, әпкелік қарым-қатынас тақырыптарын қамтиды. Кішкентай әйелдердің армандары, алға ұмтылыстары арқылы оқырманға да шабыт сыйлайды, күш-жігер береді.
Аталған таңдамалы туындылар уақыт пен мәдени шекарадан асып түсетін жас адамдардың тәжірибелері, эмоцияларын көрсету арқылы өз өміріңе үңілтеді. Оқырманға адамның өзін-өзі тануға, сүйіспеншілікке және армандарға жетуге деген әмбебап ұмтылысын еске салады.
Н.ЖОРАБЕК
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!