Фото: ашық дереккөзден

Бүгін – халықаралық кітап сыйлау күні. Бұл күнді атап өту идеясы оқуды ынталандыру, кітап алмасу мәдениетін тарату және әдеби мұраны қолдау мақсатында пайда болған. Қоғамдық саясат институты жүргізген зерттеудің қорытындысы бойынша қазақстандықтардың төрттен бір бөлігі ғана кітап оқиды, деп жазады KAZINFORM агенттігі.

Кітап сыйлау күнін атап өтуді алғаш рет АҚШ-тағы балалар кітабы сайтының негізін қалаушы Эмми Бродмур ұсынған. Кейінірек оның бастамасын блогерлер, журналистер және әлеуметтік желі қолданушылары қабылдады. Бұл күні адамдар бір-біріне кітап сыйлайды, алмасады, кітап жәрмеңкелері мен фестивальдерге қатысады.

Алайда қазақстандықтарды кітапқұмар деп атауға әлі қиын. Сонымен, Қоғамдық саясат институтының мәліметі бойынша, оқылған кітаптардың саны туралы ашық сұраққа тек әрбір 4 респондент (26,5%) өткен жылы кем дегенде 1 кітап оқығанын мәлімдеді. Қалғандары оқымайды, өйткені оларда оқуға уақыт жоқ (52%) немесе оқуды мүлдем ұнатпайды (21,4%).

Оқырман респонденттер (26,5%) өткен жылы орта есеппен 5 кітап оқыды. Ең көп оқитын өңірлердің қатарына Шығыс Қазақстан (орта есеппен 10,6 кітап), Солтүстік Қазақстан (6,95) және Ақмола (6,34) облыстары кіреді. Ал ең аз оқитындар – Шымкент қаласы (3,8 кітап), Ұлытау (3,7 кітап) және Жетісу (3,59) облыстары болды.

Кітаптарды аға буын өкілдері жиі оқиды (61 жастан асқан, жылына орта есеппен 6,2 кітап). Әйелдер ер адамдарға қарағанда көбірек оқыса, қала тұрғындарына қарағанда ауыл тұрғындары жиі кітап оқитын болды. Бірақ жалпы топтар арасындағы айырмашылық аз.

Әр түрлі елдер арасындағы оқылған кітаптардың орташа санын салыстыра отырып, біздің елдің ұмтылатын жері бар екенін байқауға болады. Мысалы, Франция мен Канадада жылына 17 кітап оқиды. Бұл біздің елден орта есеппен 3,4 есе, АҚШ – та – 12 кітап (2,4 есе көп), Оңтүстік Кореяда-11 кітап (2,2 есе көп).

Сонымен қатар кітап өнімдерінің 90%-ы басқа елдерде шығарылғанын атап өткен жөн. Ресейден кітап импортының көлемі 2021 жылғы мәліметтер бойынша 14,7 миллион доллар болған.

Оқу белсенділігінің төмендеуінің тағы бір себебі – кітаптар мен брошюралардың жалпы және орташа таралымының төмендеуі.

Шығарылатын кітаптардың 80%-дан астамы оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдарға тиесілі. Сонымен қатар сату нүктелеріндегі кітап өнімдерінің өзіндік құнына үстеме баға әртүрлі бағалау бойынша 60% – дан 100% – ға дейін құрайды.

 

Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!