Цифрлық детокс:

Қазіргі әлемді смартфондар, әлеуметтік желілер мен интернетсіз елестету қиын. Біз таңертең телефонды тексеруден бастаймыз, күні бойы экран алдында уақыт өткіземіз, тіпті кешке дейін гаджеттерден ажырай алмаймыз. Бірақ цифрлық технологиялармен шамадан тыс әуестену психикалық денсаулыққа, ұйқы сапасына және жалпы өмір сүру деңгейіне кері әсер етуі мүмкін. Сондықтан соңғы жылдары «цифрлық детокс» (digital detox) тренді кеңінен таралуда. Бұл мақалада гаджеттерден уақытша бас тартудың пайдасы мен оны қалай жүзеге асыруға болатыны туралы айтамыз.

Цифрлық әлемнің бізге әсері:

Біз телефон мен компьютерді тек жұмыс үшін емес, бос уақытымызды өткізу үшін де қолданамыз. Орташа есеппен адам күніне 6–7 сағатын экран алдында өткізеді. Бұл миға шамадан тыс ақпарат жүктейді және зейін қою қабілетін төмендетеді. Сонымен қатар, смартфондарға тәуелділік:

         •        Ұйқының бұзылуына әкеледі (кешкі уақытта көк жарық мелатонин гормонының бөлінуін тежейді.

         •        Психологиялық күйге әсер етеді (әлеуметтік желілердегі идеал өмір көріністері комплекстер тудыруы мүмкін);

         •        Жеке қарым-қатынасты әлсіретеді (адамдар шынайы әңгімеден гөрі виртуалды байланысқа көбірек көңіл бөледі).

Цифрлық детокс деген не?

Цифрлық детокс – смартфондар, планшеттер, компьютерлер және басқа да гаджеттерді қолдануды уақытша шектеу немесе толық бас тарту. Бұл адамның экран алдындағы уақытын азайтуға, шынайы өмірге көбірек көңіл бөлуге және психикалық денсаулығын жақсартуға көмектеседі.

Цифрлық детоксты қалай жасауға болады?

         1.       Гаджеттерді қолдану уақытын шектеу:

         •        Смартфонда экран уақыты туралы есеп жүргізетін бағдарламалар (Screen Time, Digital Wellbeing) бар. Оларды қолданып, күнделікті телефонда өткізетін уақытты азайтыңыз.

         2.       Әлеуметтік желілерге үзіліс жасау:

         •        Бір күн, бір апта немесе тіпті бір ай бойы Instagram, TikTok, Facebook сияқты әлеуметтік желілерден бас тартып көріңіз. Бұл сіздің уақытыңызды үнемдеуге және шынайы қарым-қатынастарды нығайтуға көмектеседі.

         3.       “Гаджетсіз сағат” енгізу:

         •        Күніне кемінде 1-2 сағат телефонсыз уақыт өткізіңіз. Мысалы, таңғы ас кезінде немесе ұйықтар алдында телефонды қолданбаңыз.

         4.       Нағыз өмірдегі хоббиге уақыт бөлу:

         •        Кітап оқу, серуендеу, спортпен айналысу, достарыңызбен кездесуді әдетке айналдырыңыз. Бұл экраннан алыстауға көмектеседі.

         5.       Ұйықтар алдында гаджеттерді өшіру:

         •        Телефонды төсектен алыс жерге қойып, кешке кітап оқуға немесе релаксацияға көңіл бөліңіз.

Цифрлық детокстың пайдасы:

         •        Психикалық күй жақсарады – стресс пен мазасыздық деңгейі төмендейді.

         •        Ұйқы сапасы артады – денсаулыққа оң әсер етеді.

         •        Өнімділік жоғарылайды – экран алдында өткізетін уақыт азайғанда, маңызды істерге көбірек уақыт қалады.

         •        Шынайы қарым-қатынас күшейеді – отбасымен және достармен сапалы уақыт өткізу мүмкіндігі артады.

Гаджеттер біздің өмірімізді жеңілдетеді, бірақ олардан шамадан тыс тәуелділік пайда болса, зиянды әдетке айналуы мүмкін. Цифрлық детокс – гаджеттерді толық тастап кету емес, оларды ақылмен қолдану жолы. Сондықтан экран уақытын бақылап, шынайы өмірге көбірек көңіл бөлген дұрыс. Өзіңізге тәжірибе жасап көріңіз – бір күн болса да гаджетсіз өмір сүріп, айырмашылықты сезініңіз!

                                                  Арайлым  Қуанышбекова

Фото: muzeon.ru

 

Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!