Қазақ халқында қыздардың келбетін келістіріп, бойына әсемдік беретін ұлттық киімдер ішінде бас киімнің ерекше екенін білеміз. Қазақтың «дос аяғыңа қарайды, дұшпан басыңа қарайды» дейтін тәмсілі осыдан қалыптасқан болу керек. Өйткені бас киімнің үлгісі қыздарға айрықша көрік беріп, оның жасалуында да өзгешелік бар. Бұлай дейтініміз, қазіргі таңда сәнге айналған тақияны көріп көзіміз тояр емес. Бүгінгі жастардың киім кию үлгісі де өзгергені белгілі. Соған сәйкес бұл бастаманың жаңғыруы мен дамуы көңіл қуантады.
Себебі ұлттық нақыштағы бренд киімдердің арқасында салт-дәстүріміз және қазақы қалпымыз сақталып, болашақ өскелең ұрпаққа аманат болатын дүниелердің бар екенін аңғарамыз. Бірінен кейін бірі трендке айналған ұлттық киімдер көздің жауын алады. Тақия қазақта ерлердің ғана емес, қыздардың да жеңіл бас киімі саналады. Әсіресе, қазақи оюлар мен асыл тастармен безендірілген тақиялардың неше түрлісі сатылымда. Бағасы да арзан емес. Сонымен қатар халқымызда қыз-келіншектерге арналған бас киімдердің түр-түрі бар. Қыз-бозбалаларға, бойжеткендерге, келіншектерге, аналарға және үлкен әжелерге арнайылап тігілетін бас киімдердің атауы да басқаша. Олар – тақия, кәмшат бөрік, сәукеле, кимешек. Оның бүгінгі күні қайта жаңаруы түрлі бағыттағы идеяларды тудырады емес пе? Иә, осы бағдарды уақытында пайдаланып, жоғалып бара жатқан ұлттық құндылығымызды қайта қалыптастырғанымыз абзал. Осыған орай тақия тігіп, кәсібін дөңгелетіп отырған тігіншілеріміз көбеюде. Ұлттық нақыштағы киімдерді насихаттап жүрген іскерлеріміз бұл жайында не дейді?
– Бүгінгі таңда ұлттық киімдердің насихатталуы жоғары деңгейде. Сондай-ақ тақия мен қамзолға тапсырыс беретіндер саны артып, қолымыз босамайды. Көбінесе наурыз мейрамы қарсаңында тапсырыс көбейеді. Қазір бір тақияның бағасы 4000-нан 5000 теңге аралығында. Жастардың киім киюдегі стильдері бөлек болғандықтан, заманауи үлгідегі киімдермен қазақы тақияны үйлестіріп киіп алады. Маған қазіргі жастардың киім кию үлгілері ұнайды. Сондықтан кез келген киімнің кескінін сызып бастағанда жастардың бағытына қарай әртүрлі қылып тігуді жөн көремін. Сонымен қатар киім тіктіруге келген жастар ерекше идеялар айтып, өзгешеленеді, –дейді жерлесіміз әрі тігін шебері Гүлайым Жармаханқызы.
Көне түркі халқына ортақ бас киімнің шығу тарихына үңілсек, қарақалпақ, түрік, өзбек, татар, ұйғыр, башқұрт халықтары да күні бүгінге дейін басынан тастамаған. Ертеде қазақ қыздары тақияны күнделікті киетін болған. Себебі тақия жұқа барқыт пен қамқадан көркемделіп тігіледі. Сондай-ақ әртүрлі көлемде, түрліше пішінделіп астарлауға болады.
Айта берсең, зерттелуі көп жаңа үлгідегі тақиядан бөлек қыз-келіншектердің сүйікті заты – асыл бұйымдарды да айтуға болады. Қазақ қыздары әшекей-бұйым тағып, жарқырап, жарқ-жұрқ етіп жүргенді қалайтыны бұрыннан белгілі. Сонымен бірге ұлттық киімге әдемілік беріп тұратын зергерлік бұйымдар бүгінгі күнде де қалыс қалмауда. Әлемге танымал «LOUIS VUITTON» мен «GUCCI» брендтері сияқты біздің де асыл металмен көмкерілген әшекейлеріміз сәнде. Мұнан өзге қамзолдар мен оюлы кәжекейлер, заманауи шапандар қыз-келіндер мен әжелердің ажарын арттырады.
– Трендегі қазақы тақияның шыққанына қуанамын. Себебі басқа кигенде қыздарға жарасымды әрі ыңғайлы әдемі болып тұрады. Кез келген киіммен үйлестіріп киіп аламын. Сонымен қатар бұл тақияны әртүрлі етіп сәндеп, моншақтар тігіп алуға болады, яғни әркім өз қалауы бойынша. Мен ұлттық киімдерімізді трендтен түспейді деп ойлаймын. Өйткені қазіргі кезде жастар ұлттық киімдеріміздің бағалы, сапалы, жарасымды екенін ұғынғандай. Сұраныс бар жерде сапа да артады, – деді Ұлболсын есімді қала тұрғыны.
Брендтен трендке ұласқан ұлттық киімдеріміздің шарықтауы толастамауын тілейміз. Жаңару мен жаңғыру жолында үнемі ұлттық киімдеріміз бен тағамдарымыз, салт-дәстүр, наным-сеніміміз өз құндылығын жоғалтпаса екен.
Оразкүл ТЕМІРҒАЛИ
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!