Құқық үстемдігін қамтамасыз ету – Қазақстан Республикасының басты қағидаттарының бірі. Заңдылықты сақтау мақсатында сот үкімімен немесе заңда көзделген өзге де жағдайларда азаматтар мен ұйымдардың мүлкі мемлекет пайдасына тәркіленуі мүмкін. Бұл шара қылмыстық жолмен алынған кірістерді жоюға, сыбайлас жемқорлықпен күресуге, сондай-ақ қоғам мен мемлекеттің мүддесін қорғауға бағытталған.

Мүлікті мемлекет пайдасына тәркілеу Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде, Әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодексінде және өзге де заңнамалық актілерінде көзделген.

         • Қылмыстық тәркілеу – ауыр және аса ауыр қылмыс жасаған тұлғаларға қолданылатын қосымша жаза түрі.

         •   Әкімшілік тәркілеу – әкімшілік құқықбұзушылық жасаған жағдайда қолданылуы мүмкін, мысалы заңсыз айналымдағы тауарларды немесе құрал-саймандарды тәркілеу.

         • Азаматтық-құқықтық тәркілеу – кейбір жағдайларда заңсыз иемденілген мүлікті мемлекетке қайтару туралы талап қою арқылы жүзеге асырылады.

Мүлікті мемлекет пайдасына тәркілеудің басты мақсаттары:

         1.  Заңсыз жолмен табыс табуды болдырмау.

         2.  Қылмыстың әлеуметтік негізін әлсірету.

         3.  Әділдікті қамтамасыз ету және заңды мүдделерді қорғау.

         4. Мемлекет қазынасына заңсыз мүлікті қайтару арқылы қоғамдық игілікті арттыру.

Заңнамаға сәйкес тәркілеуге жататын мүлік:

         •  Қылмыс жасау құралы болған заттар;

         •  Қылмыс немесе құқықбұзушылық нәтижесінде алынған табыстар;

         •  Заңсыз жолмен иемденген қаржы қаражаттары;

         • Қылмыстық іс-әрекетке қызмет көрсеткен жылжымайтын және жылжымалы мүліктер.

Мүлікті мемлекет пайдасына тәркілеу тек сот шешімімен жүзеге асырылады. Бұл азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін маңызды кепіл болып табылады. Сонымен қатар, тәркілеу шарасы қолданылған тұлғалар сот шешіміне шағымдануға құқылы.

Мүлікті мемлекет пайдасына тәркілеу – әділеттілікті қалпына келтірудің, заңсыз әрекеттерге тосқауыл қоюдың және қоғам қауіпсіздігін қамтамасыз етудің маңызды тетігі. Бұл шара мемлекеттің заң алдындағы әділдігін, азаматтардың құқықтарының қорғалуын және құқық үстемдігінің орнығуын көрсетеді.

                      М.Бисенбаев,

Қызылорда облысы Әділет департаментінің

«Қызылорда қаласының №1 мәжбүрлеп орындату

                      аумақтық бөлімінің» басшысы

 

Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!