«Сәби үйі». Бұрын осы атауды естісек, көз алдымызға тастанды балалардың мекені елестейтін. Қазір Қызылорда облыстық мамандандырылған «Сәби үйінде» кімдер тәрбиеленуде? Біреулер жалғыз өзі тағдырдың тауқыметін көтере алмай, баласын қалдырады. Ата-анасы бар балалар да сырқатынан айығу үшін осында жүр. Ана мен баланы ажыратпай, аяқтанып кетуіне қолдау білдіріп отырған мекемеге арнайы барып, балалардың тыныс-тіршілігімен танысып қайттық. Мекеме ережесіне сай біз балалармен кездесе алмадық. Әйтседе сәбилерге сая болып отырған ошақтың бас дәрігері, жоғарғы дәрежелі педиатр Гүлсім Ержановамен әңгімелестік.
− Гүлсім Естайқызы, мекемеде қандай балалар тәрбие алуда?
− Ешбір ана тоғыз ай құрсағында көтерген сәбиінен қол үзгісі келмейді. Тағдырдың тәлкегі, тұрмыстағы ауыртпалық, баланың сырқат болып туылуы секілді түрлі себептерден бала жапа шегеді. Баласына қарап, үйінде отырайын десе, баспанасы жоқ, тамақ тауып жұмыс істейін десе, баласын қалдырар жері жоқ, осылай шырылдап жүрген аналар көп. Тіпті балаға дұрыс қарай алмай, ауыртып алғандары да бар. Тұрмыстық жағдайы қалыпты болса да, дамуында кемшілігі бар баласына оңалту шараларын алғысы келетін ата-аналар бар. Бізге келетін жандардың тағдырлары сан қилы. 2012 жылы 7000 шаршы метр аумаққа жаңа ғимаратқа көшкен мекемеде 60 бүлдіршіннің ем алуына жағдай жасалған. Қоғамда тастанды балаларды азайту, мүмкіндігінше ана мен баланы бір-бірінен айырмау мақсатында мемлекет қамқорлық танытып отыр.
− Қандай мамандар қызмет көрсетеді?
− Мекемеде бүлдіршіндерге емдеу, профилактикалық реабилитациялау жұмыстары жолға қойылған. Мультидисциплинарлы тобы құрылды. Құрамына педиатр, невропатолог, реабилитолог, аудит, логопед, эрготерапевт т.б. мамандар жұмыс істейді. Облысымыздағы денсаулығында мүмкіндігін шектейтін өзгерістері бар, ақыл-ойы мен дамуында тежелуі бар балаларға үздіксіз оңалту емін жүргізу мақсатында Қызылорда облысының денсаулық басқармасы басшысының бұйрығына сай, «Балаларды оңалту тобы» ашылды. Онда физиотерапиялық ем үшін бөлімдер толық заманауи аппараттармен жабдықталған. Әсіресе швед тақтасы, биоптрон, алмаг, теплон, шарикті құрғақ бассейндер, аулада 3 бассейн гидротерапияға арналған. Монтессори бөлімі толық жабдықталған, мұнда зейінін тұрақтандыру, ұсақ моториканы дамыту, балаға өз жұмысын басқаруға көмектесу, негізгі түстерді айыра білуге үйрету сабақтары тұрақты түрде жүргізіледі.
− Бүгінде көп балалар анық сөйлемейді. Мұндай балалармен логопед мамандарының жұмысы жолға қойылған ба?
− Балаларға логопедиялық, медико психологиялық, педагогикалық көмек көрсету жұмысы жолға қойылған. Облыс әкімшілігінен қаражат бөлініп, 2020 жылы заманауи жабдықталған «Сенсорлық бөлім» іске қосылды. Сенсорлық бөлмеде тұрақты түрде жаттығулар жасалынып, көру, есту, иіс сезу, түйсіну т.с.с. мүшелердің сезімталдығын арттыруға, сезім арқылы түйсіну, психикалық процестерді дамытуға толық мүмкіндік жасалған. Өзі секілді балалармен бірге ойнап, ән айтып, тақпақ жаттап, тәтті тілдерімен қуантып жүр.
− Заманауи қондырғылар қыруар қаржы тұрады. Демеушілер бар ма?
− Әрине демеушілік көмектерді тарту және гуманитарлық көмекпен мекемеге екі оттегі конденсаторы алынды. «Septer» компаниясының ауа тазартқыш ылғандандыратын құралын» және «Еңбек-Жер» серіктестігінің демеушілігімен «Биоптрон PRO-1» қуаттылығы жоғары құрылғысы игілігімізге әкелініп, балалардағы тыныс алу жүйесі ауруларын емдеуге, алдын алуға көп әсерін тигізуде. Аурушаңдықтың алдын алуда, аллергиялық ауруларды емдеу, бронхо-өкпелік дерттерді емдеу, алдын алуға, сондай-ақ алдағы уақытта «Тұзды шахта» салуға демеушілік көмек ұйымдастырылуда.
− Ғимаратта балалардың қауіпсіздігі үшін қандай жағдай жасалған?
− Тәрбиеленіп жатқан балалардың қауіпсіздігін сақтау мақсатында 2020 жылы топтардың барлық бөлмелеріне заманауи бейнебақылау камералары орнатылған. Отбасылық өмірден алыстамас үшін әр топқа тұрақты түрде тәрбиешілер бекітілген. Облыстық мамандандырылған сәби үйінің жұмысы құзырлы органдар тарапынан тексеріліп тұрады.
− Жуырда ЮНИСЕФ балалар қорының өкілі сіздерге арнайы келді. Жұмыстарыңызға қандай баға берді?
− Қызылорда облысы бойынша азаптаулардың алдын алу мамандары облыстық мамандандырылған сәби үйіне жыл сайын тексеріс жүргізіп, жыл сайын балалардың өмір сүру деңгейінің, сәби үйі қызметкерлері тарапынан көрсетіліп жатқан қызмет сапасының артып жатқанын өз анықтамаларында көрсетеді. ЮНИСЕФ балалар қоры да біздің елімізде балалар тағдырына белсенді араласады. Қордың өкілі Артур ван Дизен ресми сапармен келіп, облыстық мамандандырылған сәби үйінің тынысымен танысып, өте жақсы деген баға беріп кетті.
− Алға қойған қандай мақсаттарыңыз бар?
− Біз барлық сырқат баланы сауықтырып, анасына қосқымыз келеді. Балалардағы өкпе ауруларының алдын алу үшін «Тұзды шахта» бөлмесін дайындауды жоспарлап отырмыз. Тұзды бөлменің − емдік қасиеті бұрыннан белгілі. Балалар бронхит, жүрек аурулары, невроз, демікпе және аллергия сияқты аурулардан айығады. Сондай-ақ тыныс жолдарын микробтардан қорғайды. Бөлмені жабдықтауға демеушілер қолдауы қажет болып тұр.
− Сұқбатыңызға рақмет!
P\S: Сәби үйі балаларға уақытша сая болғанымен, балаға туған анасының ыстық құшағы, мөлдір махаббаты қажет-ақ. Тағдыр қыздарымызды тура жолдан тайдырып, таяқтамаса екен. Тұрмыс тауқыметін бөлісер ерлер де бала алдында жауапкершілік сезінсе деген тілекпен елжіреген жүрегімізді қолымызға ұстап, балаларға бақыт тілеп шықтық.
Гүлбану МАҚАЖАН
Сурет: Нұрболат Нұржаубайдікі
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!