Коллаж: Kazinform
Биыл отандық мұнай-газ саласы 125 жылдығын атап өтіп жатыр. Осы уақыт ішінде қазақстандық мұнай-газ өнеркәсібі бірнеше ұңғымадан Қазақстанды ірі геосаяси «ойыншыға» айналдырған ірі индустрияға дейін өсті, – деп хабарлады Қазақпарат.
Қазақстан мұнайының тарихы 1899 жылдан бастау алады. Атырауда Қарашүңгүл мұнай ұңғымасын әзірлеу басталып, онда 17 ұңғыма бұрғыланған болатын. Алғашқы геологиялық барлау жұмыстары Ескенеде 1892 жылы басталды, ал келесі жылы Доссор, Каратон, Мақат және Қарашүңгүлде барлау бұрғылау жұмыстары басталды.
Сол жылдардағы журналдарда Қарашүңгүл мұнайы «өте жеңіл мұнай, мөлдір және газға бай» деп сипатталған.
Қазақстандық мұнай 1911 жылы әлемге әйгілі болды. Британиялық кәсіпкерлер әзірлеген Доссор кен орнынан ірі кен орны табылды. Сонымен қатар Доссор мұнайы химиялық құрамы бойынша сол жылдардағы Баку мұнайынан жақсы болды. Осыдан кейін Қазақстанның мұнай өндірісіне облигациялары Ұлыбритания, Франция, Германия және Швейцариядан келген инвесторлар салған компаниялар кірісті.
1914-1915 жылдардың басында Қазақстанда мұнай өндіру 200 000 тоннаға жетті. Алайда азаматтық соғыс Қазақстанның мұнай өнеркәсібінің дамуын тоқтатты.
1920 жылдардың ортасында тереңдік сорғылары мен компрессорлармен мұнай өндіру басталды.
Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде қазақстандық өндіріс 39%-ға өсті.
1992 жылы Қазақстан Ресеймен және Оманмен бірге Теңіз кен орнынан Новороссийск Қара теңіз портына мұнай тасымалдау үшін Каспий құбыр консорциумын (КҚК) құрды. Бұл шешім республиканың мұнай саласын халықаралық интеграциялау жолындағы маңызды қадам болды.
Сол жылы Қазақстан итальяндық Agip компаниясымен және британдық British Gas компаниясымен Қарашығанақ мұнай-газ конденсаты кен орнын игеру туралы келісімге қол қойды, бұл елдің өзінің бай ресурстарын игеру үшін шетелдік инвесторларды тартуға дайын екенін көрсетті.
Жаңа мыңжылдықтың басталуымен Қазақстан өзінің мұнай инфрақұрылымын белсенді дамытуды жалғастырды. 2001 жылы теңізді Новороссийскімен байланыстыратын КҚК жүйесіне мұнай айдау басталды. Бұл магистраль қазақстандық мұнайдың негізгі экспорттық жолдарының біріне айналды.
2000 жылы әлемдегі ең ірі кен орындарының бірі болып табылатын Солтүстік Каспийдегі Қашаған кен орны маңызды жаңалық болды. Сонымен қатар, Қазақстан тасымалдаудың барлық кезеңдерінде мұнай партияларын сәйкестендіруге мүмкіндік беретін мұнай сапасы банкін құрды.
2018 жылы үш ірі мұнай өңдеу зауытын жаңғырту аяқталды. Ол 2010 жылы басталып, Шымкент, Атырау және Павлодар МӨЗ-ін қамтыды. Жаңғырту нәтижесінде Қазақстанда бензин өндірісі үштен біріне өсіп, ішкі нарықтағы тапшылықты толтырғанын атап өткен жөн.
Бүгінде еліміздің мұнай саласында білікті мамандар еңбек етіп, ел эконимикасының өркендеуіне белсенді атсалып келеді.
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!