Фото: inpearls.ru
Медицина саласында жасанды интеллекттің (ЖИ) қолданылуы қарқынды дамып келеді. ЖИ технологиялары ауруларды ерте анықтау, дәл диагноз қою, емдеу әдістерін таңдау және пациенттердің күтімін жақсарту бағытында үлкен жетістіктерге қол жеткізуде. Бұл мақалада медициналық ЖИ-дің қазіргі жетістіктері мен мүмкіндіктерін талқылағанды жөн көрдік.
Медицина жетістігі
Диагностика. ЖИ алгоритмдері медициналық бейнелерді талдау арқылы диагноз қою кезінде жоғары дәлдікке ие болуда. Мысалы, тері ісік ауруын анықтауға арналған ЖИ жүйелері дерматологтардан да жақсы нәтиже көрсетуде. Радиология саласында ЖИ өкпе, кеуде, ми және басқа да ағзалардың МРТ, КТ және рентген суреттерін талдау арқылы ісіктер мен басқа да патологияларды анықтауда көмектеседі.
Пациенттерді басқару. ЖИ пациенттердің мәліметтерін талдау арқылы емдеу жолдарын оңтайландыруға және пациенттердің жағдайын бақылауға мүмкіндік береді. Электрондық медициналық жазбаларды (EMR) қолдану арқылы ЖИ пациенттердің ауру тарихын, лабораториялық нәтижелерін және дәрі-дәрмектерін талдап, жеке емдеу жоспарларын құруға көмектеседі.
Дәрі-дәрмек дайындау. ЖИ дәрі-дәрмектерді зерттеу және әзірлеу процесін жеделдетуде маңызды рөл атқарады. Алгоритмдер үлкен деректер жиынтығын талдап, потенциалды дәрілерді анықтау, олардың тиімділігін болжау және клиникалық сынақтарды жоспарлауда қолданылады. Бұл жаңа дәрідәрмектерді нарыққа шығару уақытын қысқартады.
Қашықтықтан мониторинг және телемедицина. ЖИға негізделген құрылғылар пациенттердің физиологиялық көрсеткіштерін үздіксіз бақылауға мүмкіндік береді. Бұл қант диабеті, жүрек-қан тамырлары аурулары және басқа да созылмалы аурулары бар пациенттер үшін өте маңызды. Телемедицина арқылы дәрігерлер қашықтықтан кеңес беріп, ЖИ арқылы диагноздарды нақтылау мүмкіндігіне ие болуда.
Алдағы мүмкіндіктер
Жеке медицина. ЖИ көмегімен генетикалық деректерді талдау арқылы әр пациентке жеке емдеу жоспарын құру мүмкіндігі артады. Бұл пациенттердің жеке ерекшеліктерін ескеріп, емдеу тиімділігін жақсартуға және жанама әсерлерін азайтуға мүмкіндік береді.
Роботты хирургия. ЖИ басқаратын хирургиялық роботтар жоғары дәлдікпен және аз инвазивтілікпен операция жасауға мүмкіндік береді. Бұл хирургияның сапасын арттырып, операциядан кейінгі қалпына келу уақытын қысқартуға ықпал етеді.
Мобильді денсаулық сақтау қолданбалары. ЖИ-ға негізделген мобильді қосымшалар денсаулық сақтау саласында кеңінен қолданылады. Бұл қосымшалар пациенттердің күнделікті денсаулығын бақылап, аурулардың алдын алуға көмектеседі.
Деректер қауіпсіздігі және этика. ЖИ қолдану кезінде деректер қауіпсіздігі мен этикалық мәселелерге назар аудару маңызды. Пациенттердің жеке мәліметтерінің қорғалуын қамтамасыз ету және ЖИ шешімдерінің әділдігі мен ашықтығын сақтау қажеттілігі артады. Медицинадағы жасанды интеллект қазір үлкен жетістіктерге жетіп, болашақта медициналық қызметтердің сапасын арттыруға, диагноз қою және емдеу процестерін оңтайландыруға ықпал еткен. Алайда ЖИ қолдану барысында этикалық және деректер қауіпсіздігі мәселелерін шешу маңызды болып қала береді. Жасанды интеллекттің дамуы медицина саласында жаңа мүмкіндіктер ашып, денсаулық сақтау жүйесін жаңа деңгейге көтереді деп жоспарлануда.
Нұржан НҰҒЫМАДИЛЛА,
Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің студенті
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!