Молекулалық биология және биохимия институтының ғалымы Бақытжан Әлжанұлы геномдық редакциялау арқылы І типті қант диабетін емдеуге арналған бірегей жасушаларды жасап шығарды, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі.
Бұл жасушаларды трансплантациялау ұйқы безіне инсулин өндіруге ғана емес, сонымен бірге оның денедегі деңгейін өз бетінше реттеуге мүмкіндік береді. Болашақта конструкция науқастардың безіне ауыстырылатын болады.
«Біз жасуша геномын өңдеу үшін қолданылатын CRISPR технологиясын пайдалана отырып, біз инсулин синтезіне жауап беретін ұйқы безінің жаңа жасушалық желісін жасадық. Бұндай жағдайда пайда болған жасушалар ерекше сипатқа ие болды. Жарық көмегімен олар инсулин деңгейін жоғарылатуы немесе азайтуы мүмкін”,- деді Әлжанұлы.
Бүгінгі күні әлемде I типті қант диабетін емдеу технологиясы жоқ болғандықтан науқастарға инсулин терапиясы қолдау көрсетіледі. Қазіргі уақытта бүкіл әлем ғалымдары ықтимал трансплантацияға арналған жасушаларды жасаумен айналысуда. Қазақстандық биотехнолог өз жұмысында бұрын ғылымда қолданылмаған бета-клеткаларды алу әдісін қолданып, бірегей нәтижелерге қол жеткізді.
«Нәтиженің бірегейлігі және басқа әдістерден артықшылығы – мен екі әдісті біріктірдім. Дифференциация және геномды редакциялау. Дифференциация – адамның дің жасушаларын ағзадағы кез келген мүшенің жаңа жасушаларын алу үшін бастапқы материал ретінде пайдалану. Біздің жағдайда дің жасушаларынан геномы өңделген ұйқы безінің жасушаларыды. ДНҚ-ны редакциялау оның жеке құрылымдық элементтерін өзгертетін гендік инженерия. Бұл жағдайда біз алынған ұйқы безі жасушаларының бірегей нәтижелерге қол жеткізгені туралы айтып отырмыз. Жасушалар инсулин деңгейін дербес реттейді. Әлемде мұндай тәжірибе болған емес «, – деп бөлісті ғалым.
Бақытжан Әлжанұлы зерттеу жұмыстарын 2018 жылы Канадада бастап, былтыр Қазақстандағы М.А Айтхожин атындағы молекулярлық биология және биохимия институтында сәтті аяқтады. Қазіргі уақытта қолданыстағы хаттамаларды енгізу жұмыстары жүргізілуде.
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!