Бақдәулет ЖАРЫЛҚАСЫН,
Назарбаев зияткерлік университетінің грант иегері:
– Бағдәулет, назарбаев зияткерлі университетіне оқуға түсуіңізбен құттықтаймыз. Аталмыш университеттің білім грантын жеңіп алу оңай емес. Айтыңызшы, сіз қандай талап үдесінен шықтыңыз?
– Қарапайым отбасында туып өстім. Менің үш ағам бар. Бәрі де мен сияқты музыкамен айналысады және көп уақытын білімге арнайды. Жетістікке жетуде репетитор жалдамадым немесе қымбат кітаптар сатып алмадым. Осы арқылы өзім сияқты қарапайым мектеп оқушысы ҰБТ-дан жоғары балл жинап, еліміздің ең үздік жоғары оқу орнына түсе алатынын дәлелдегім келді. Жақындарымның көмегінің арқасында мен бұған нөлден қол жеткіздім және бұл мақтанышқа себеп деп ойлаймын.
– Есептеу техникасы мамандығын таңдапсыз. Бұл сала сізді несімен қызықтырды?
– Есептеу техникасы, бір сөзбен айтқанда, компьютер. Бағдарламалық қамтамасыз ету, яғни инженер мамандығын көбіне болашақтың мамандығы деп атайды. Менің ойымша, бұл жұмыс қазірдің өзінде өте маңызды. Себебі, біз компьютерді күні бойы қолданамыз. Бірнеше жыл бұрын мен бағдарламалау курсына жазылдым, онда біз веб-сайттар мен мобильді қосымшалар жасауды үйрендік. Басында қиын болды, өйткені мен компьютерде ұзақ отыруға және зейінімді аударуға мәжбүр болдым. Бірақ маған жұмысымның нәтижесін көру ұнады. Оқудың бірінші аптасының соңында мен бірінші болып веб-сайт құрдым. Бұл кофе туралы жазылған шағын бет болды. Шынымды айтсам, өте керемет болмады. Бірақ бұл менің жұмысым болғандықтан көзіме ыстық көрінді. Ноутбукпен жұмыс жасау маған әлеммен байланысуға мүмкіндік берді. Мен өз өнертабысымды бүкіл әлеммен бөлісе аламын. Мәселен, Марк Цукерберг Facebook-ті екінші курс оқып жүріп, ноутбуктың көмегімен жатақханада жасаған. Қазір әлемдегі әрбір үшінші адам Facebook-ті қолданады, ал Марктың шотында жүз миллиард доллардан астам қаражат бар.
– Бір сұхбатыңызда 9 сыныпқа дейін физика мамандығына қызығушылығым болмады депсіз. ҰБТ-ға дейінгі екі жылда физика пәнін қалай меңгердіңіз?
– Бірде досыма ауқымды іс-шарада физика пәнінен тың жобаны қорғау қажет болды. Тұсаукесерге бірнеше күн қалғанда ол ауырып қалды. Мұғалім оның жобасын аяқтауымды өтінді. Ал маған физика пәні мүлде ұнамайтын. Одан қалды көпшіліктің алдында өзің түсінбеген дүниені өзгеге түсіндіру тіпті қиын. Мұғалімнің өтінішін жерге тастамайын деп жобаны қорғауға келістім. Жобаның тақырыбы – Ом заңы. Жоба барысында аккумулятор, түрлі сымдар, электр шамы және электр тізбегіндегі кернеуді өлшеуге арналған түрлі құралдар берілді. Сонымен қатар кітапханадан бірнеше ескі кеңестік физика кітаптарымен таныстым. Сол әдебиеттердің көмегімен бір аптада физиканы толық меңгердім. Содан бері мен физика пәнін бар ынтаммен оқитын болдым. Ізденістердің нәтижесінде интернеттен жаратылыстану бағыты бойынша онлайн сабақтарды кездестірдім. Батыс физиктерінің де қызықты бейнелерін қарап, мәселелерді үнемі шешіп отырдым. Қиын нәрселерді зерттеу арқылы күн сайын шындыққа жақындай түсемін. Сондай-ақ біздің әлем қалай жұмыс істейтінін білгім келеді. Өйткені әрбір оқиғаның артында, физикалық заң және соған сәйкес формула барын ұқтым.
– IELTS, SAT Халықаралық тестілеудің өзгелерге қарағанда ерекшелігі неде?
– SAT емтиханы бірегей, әлемдегі кез келген тесттен айырмашылығы жоқ. ҰБТ оқушының білімін тексереді. Оған оқулықтарды оқу, формулалар мен терминдерді жаттау арқылы дайындалу керек. SAT бойынша жақсы оқу үшін оқулық көмектеспейді. SAT оқушының сыни тұрғыда ойлауын жетілдіріп, көлемді ақпараттармен жұмыс істеп, шешім шығаруға үйретеді. Оқушыға ағылшын тілінде 10 көлемді мәтін және математикадан 58 есеп беріледі. 180 минут ішінде 154 сұраққа жауап беру қажет. Бір қызығы, SAT «нүктелік калибрлеу» деп аталады. Бұл жоғары балл алу үшін басқа студенттермен бәсекелесу қажет болатынын білдіреді. Студенттер емтиханнан неғұрлым жақсы нәтиже көрсетсе, белгілі бір тест бойынша әр сұраққа аз ұпай беріледі. Тапсырма қиын болған кезде, әкімшілік оқушыларды жігерлендіреді. Мысалы, математикадан бір немесе екі сұрақты жіберіп алған болсаңыз да, жоғары балл алуға болады.
– «Жігітке жеті өнер де аз» демекші, көпшілік біле бермейтін өнеріңіз бар ма?
– Музыка мен бағдарламалаудан басқа мен фотосурет, фотомонтаж жасағанды жақсы көремін. Біраздан бері әдемі кадрларды іздеп жүрмін. Себебі, фотосурет белгілі бір ғарыштық күшке ие. Тіпті уақыт машинасына жақын сияқты көрінеді. Біз фотосуретке қарап, өткен жылдарды еске аламыз. Өткен сәтті сездіріп, тамаша күйге түсіретінімен қызық.
– Болашақта Гарвард университетінен магистр дәрежесін алуды мақсат етіпсіз. Бұл университетті таңдауыңыздың себебі неде?
– Гарвард өзінің ғылыми қызметкерлерімен бүкіл әлемге әйгілі. Жыл сайын бұл университет әлемдік рейтингте бірінші орын алады. Планетадағы ең ақылды адамдар осында оқиды және жұмыс істейді. Олардың қатарына кіру үшін ондаған түрлі «сүзгілерден» өтіп, бірнеше емтихан тапсыру қажет. АҚШ -тың 8 Президенті мен миллиардерлер, Гарвард университетін бітірген. Бірақ мені Гарвард мәдениеті көбірек қызықтырады. Оның ішінде олардың оқуға, шығармашылыққа және әлеуметтік өмірге көзқарасы ерекше.
– Шетел асқан түлектердің көбі елге оралмай жатады. Сіздің болашақ жоспарыңыз қандай?
– Өкінішке қарай, бұл рас. Қазір елімізде «утечка мозгов» деп аталатын жағдай орын алуда. Талантты адамдар мемлекет шекарасынан ақша мен атақ іздеп кетеді. Бұл екі жақтың да кінәсі. Жалпы Қазақстанда мәселе көп. Бірақ ол барлық елде бар. Біз одан қашып құтыла алмаймыз. Кез келген қоғамға ауыр жұмыспен айналысатын адам қажет. Информатика мен инженерия мамандығы бойынша оқи отырып, мен өз мансабымды Қазақстандағы білім беруді дамытуға арнап, жаңа технологияның бізге беретін артықшылығын пайдаланғым келеді. Арманым – ХХІ ғасырдың инновациясына негізделген әлемдік деңгейдегі алғашқы технологиялық мектептерді ашу.
– Әңгімеңізге рақмет.
Айгүл ӘЛІШЕРОВА
Өзге де жаңалықтарды оқу үшін Telegram арнамызға жазылыңыз!